Program LIFE Unii Europejskiej

Program LIFE jest instrumentem finansowania działań na rzecz środowiska i klimatu Unii Europejskiej. Ogólnym celem programu LIFE jest przyczynienie się do wdrażania, aktualizacji i rozwoju polityki i prawodawstwa UE w zakresie środowiska i klimatu poprzez współfinansowanie projektów o europejskiej wartości dodanej. Program LIFE rozpoczął się w 1992 r. i do tej pory współfinansował około 4600 projektów w całej UE, o łącznym wkładzie około 6,5 miliarda euro w ochronę środowiska i klimatu. Na kolejną fazę programu (2021-2027) Komisja Europejska zaproponowała zwiększenie budżetu do 5,45 mld euro. Programem LIFE zarządza Komisja Europejska, która zleciła jego realizację Europejskiej Agencji Wykonawczej ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA).

1 czerwca 2018 r. Komisja Europejska wprowadziła rozporządzenie ustanawiające nowy program LIFE na lata 2021-2027, którego celami są:

• przyczyniać się do przejścia na czystą, o obiegu zamkniętym, energooszczędną, niskoemisyjną i odporną na zmianę klimatu gospodarkę, w tym poprzez przejście na czystą energię
• chronić i poprawiać jakość środowiska,
• powstrzymać i odwrócić utratę różnorodności biologicznej, przyczyniając się w ten sposób do zrównoważonego rozwoju

Komisja przeznaczyła 5,45 mld euro na nowy program obejmujący cztery podprogramy:

• Przyroda i bioróżnorodność
• Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia
• Łagodzenie zmian klimatu i adaptacja
• Przejście na czystą energię

To o 60% więcej niż w poprzednim okresie. 3,5 miliarda euro zostanie przeznaczone na projekty środowiskowe, a pozostałe 1,9 miliarda euro zostanie przeznaczone na działania w dziedzinie klimatu.

Przyroda i różnorodność biologiczna – wspieranie projektów LIFE, które pomogą chronić przyrodę Europy, przyczyniając się tym samym do zrównoważonego rozwoju. Przewidziane są również nowe „Strategiczne Projekty Przyrodnicze”. Pomogą one włączyć politykę ochrony przyrody i bioróżnorodności do innych obszarów, takich jak rolnictwo i rozwój obszarów wiejskich. Ten podprogram wspiera wdrażanie unijnych dyrektyw dotyczących ochrony dzikich ptaków i siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, a także unijnej strategii ochrony różnorodności biologicznej na rok 2030. Pomoże również w rozwoju sieci Natura 2000 i przyczyni się do powstania rozporządzenia w sprawie inwazyjnych gatunków obcych.

Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej – ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, zwiększenie odporności na zmianę klimatu i podnoszenie świadomości na temat łagodzenia zmiany klimatu. Ten podprogram pomaga w przejściu na zrównoważoną, wydajną energetycznie, opartą na energii odnawialnej, neutralną dla klimatu i odporną gospodarkę.

Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia – projekty LIFE będą opracowywać technologie i rozwiązania mające na celu usprawnienie gospodarki o obiegu zamkniętym. Projekty obejmują odzyskiwanie zasobów z odpadów, a inne w zakresie gospodarki wodnej, powietrza, hałasu, gleby i chemikaliów, a także zarządzania środowiskiem. Wspierają one plan działania UE dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym. Ponadto ten podprogram ma na celu ochronę, przywracanie i poprawę jakości środowiska poprzez bezpośrednie interwencje lub inne polityki. Będzie też nadal wdrażać, monitorować i oceniać politykę i prawo UE w zakresie ochrony środowiska za pośrednictwem strategicznych projektów zintegrowanych.

Przejście na czystą energię – ten podprogram będzie finansował projekty LIFE poświęcone efektywności energetycznej i odnawialnym źródłom energii na małą skalę w celu wsparcia pakietu „Czysta energia dla wszystkich Europejczyków”. Ułatwi przejście na energooszczędną, opartą na odnawialnych źródłach energii, neutralną dla klimatu i odporną gospodarkę. Ma też na celu usunięcie barier rynkowych, które mogą utrudniać społeczno-gospodarcze przejście na zrównoważoną energię.