Śląski Zielony Tydzień 2025: największy zielony projekt obywatelski w Europie zakończył się wielkim sukcesem
Ponad 6000 uczestników, 42 wydarzenia w 35 miastach i gminach, 39 zaangażowanych ekodoradców i ponad 50 tysięcy odbiorców – tak wyglądał „Śląski Zielony Tydzień 2025 – obywatelski tydzień działań na rzecz czystego powietrza i zrównoważonej Europy” w liczbach. Ale to nie statystyki robią największe wrażenie. To energia ludzi, którzy zbudowali największy na świecie projekt partnerski Zielonego Tygodnia Unii Europejskiej.
Województwo śląskie nie tylko postawiło na zrównoważony rozwój, ale nadało mu realny kształt. Od 1 do 30 czerwca 2025 roku w regionie zrealizowano niemal 15% wszystkich wydarzeń Zielonego Tygodnia Unii Europejskiej na świecie i aż 84% wszystkich inicjatyw zarejestrowanych w Polsce. Spośród 298 wydarzeń na całym świecie, aż 42 zorganizowano w ramach projektu LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit”.
Wszystkie uzyskały status oficjalnych Wydarzeń Partnerskich Europejskiego Zielonego Tygodnia 2025 i zostały objęte patronatem polskiej prezydencji w Radzie UE, co dodatkowo podkreśliło rangę i europejskie znaczenie tej regionalnej inicjatywy.
To nie był przypadek – to wynik konsekwentnej, wspólnej pracy samorządów, instytucji lokalnych, szkół, organizacji społecznych i przede wszystkim – mieszkańców.
Śląski Zielony Tydzień 2025 to coś więcej niż kampania edukacyjna. To obywatelski projekt społecznego zaangażowania, który połączył lokalną tożsamość z europejską solidarnością. Powstał jako element projektu zintegrowanego LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit”, który od ponad trzech lat wspiera gminy i miasta województwa w działaniach na rzecz czystego powietrza. W czerwcu udowodnił, że region przemysłowy może być liderem ekologicznej transformacji – nie tylko na papierze, ale w działaniu.
Od recyklingu po zieloną infrastrukturę
Program wydarzeń był zróżnicowany, nowoczesny i odpowiadał na realne wyzwania środowiskowe. Odbyły się m.in. warsztaty recyclingowe, kompostowania, gotowania, które pokazały, jak w prosty sposób ograniczyć zużycie plastiku i nadać nowe funkcje zużytym przedmiotom oraz wykorzystać żywnoś w duchu zero waste. Tłumy mieszkańców wzięły udział w ekopiknikach, grach miejskich, projekcjach filmów na świeżym powietrzu, które łączyły zabawę z nauką segregacji odpadów i zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, upcyclingu i recyclingu oraz czynnikach wpływających na jakość powietrza.
Organizowano wymianę książek, roślin, ubrań, zabawek, pokazując, że dzielenie się to także forma dbania o planetę.
Młodzi mieszkańcy województwa śląskiego stworzyli plakaty z materiałów odpadowych, brali udział w konkursach plastycznych i fotograficznych oraz plenerowych lekcjach kreatywnej ekologii dla dzieci i młodzieży.
Wycieczki, ekorajdy, zwiedzanie instytucji miejskich, spektakle teatralne to działania zorganizowane przez gminnych ekodoradców, które łączyły sztukę i kulturę z aktywnością proekologiczną. Każde wydarzenie było inne, ale wszystkie łączyło jedno – budowanie świadomości, że czyste powietrze, oszczędzanie zasobów i mądre korzystanie z tego, co mamy, to obowiązek nas wszystkich.
Region, który inspiruje Europę
Udział województwa śląskiego w Green Week 2025 był bezprecedensowy. Nie tylko liczba wydarzeń, ale ich jakość, zasięg i innowacyjność sprawiły, że Śląsk został dostrzeżony jako przykład regionu, który realnie wdraża politykę klimatyczną i środowiskową UE. Kampania łączyła europejskie priorytety z lokalnymi potrzebami, tworząc model współpracy, który może być inspiracją dla innych.
Śląski Zielony Tydzień 2025 w pełni zrealizował cele patronatu polskiej prezydencji w Radzie UE. Pokazał, że lokalność i europejskość mogą iść w parze, a wspólne wartości – takie jak solidarność, odpowiedzialność za środowisko, partycypacja obywatelska – mogą być skutecznie wdrażane w praktyce.
Projekt:
- upowszechniał wiedzę o unijnej polityce klimatycznej i środowiskowej,
- promował realne narzędzia współdecydowania o Europie,
- angażował społeczności,
- łączył ekologię z kulturą,
- wzmacniał wizerunek Polski jako państwa aktywnego i odpowiedzialnego, świadomie uczestniczącego w transformacji ekologicznej.
W działania włączyły się zarówno duże miasta, jak i mniejsze miejscowości. Dzięki temu projekt miał autentyczny, oddolny charakter i wzmacniał poczucie sprawczości mieszkańców.
Ekodoradcy: liderzy zielonej zmiany
Nie byłoby Zielonego Tygodnia bez grupy zaangażowanych ekodoradców. To oni – aż 39 osób – działali w terenie, organizując wydarzenia od podstaw, od pomysłu po realizację. Współpracowali z domami kultury, szkołami, bibliotekami i lokalnymi społecznościami, tworząc przestrzeń dla dialogu, edukacji i współdziałania.
Ich rola była nie tylko organizacyjna, ale przede wszystkim inspirująca. To oni tłumaczyli mieszkańcom, czym jest gospodarka cyrkularna, jak poprawić jakość powietrza, jak działa fotowoltaika czy dlaczego warto zrezygnować z plastiku. Dzięki ich zaangażowaniu działania były dostępne, inkluzywne i dopasowane do potrzeb różnych grup wiekowych – od przedszkolaków po seniorów.
Efekty, które zostają na dłużej
Choć Zielony Tydzień dobiegł końca, jego efekty będą widoczne jeszcze długo. Zbudowane relacje, rozpoczęte inicjatywy i pobudzona świadomość ekologiczna mieszkańców to kapitał, który będzie pracował dalej – w szkołach, domach, urzędach i przestrzeni publicznej.
„Śląski Zielony Tydzień 2025” to coś więcej niż suma wydarzeń – to społeczna deklaracja: jesteśmy gotowi oddychać wspólnie – czystym powietrzem, europejską solidarnością i obywatelską odpowiedzialnością.
I choć zakończył się czerwiec, „Śląskie. Przywracamy błękit” działa dalej. Bo czyste powietrze, zasoby w obiegu i zrównoważony rozwój to nie tylko hasła – to konkretne działania, które zaczynają się od lokalnych decyzji i ludzi z pasją. Takich jak ekodoradcy.
Partnerami projektu były gminy i miasta: Będzin, Bieruń, Bojszowy, Chorzów, Czeladź, Gliwice, Godów, Herby, Jastrzębie-Zdrój, Koszęcin, Krzanowice, Krzepice, Łaziska Górne, Miedźno, Mierzęcice, Mszana, Piekary Śląskie, Radlin, Psary, Racibórz, Rychwałdek, Rybnik, Rydułtowy, Sosnowiec, Świerklaniec, Świerklany, Tarnowskie Góry, Wodzisław Śląski, Wyry, Zawiercie, Żory, Żywiec, a także Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego, Związek Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego,Związek Gmin i Powiatów Subregionu Północnego oraz Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu.
Projekt zintegrowany LIFE "Śląskie. Przywracamy błękit". Kompleksowa realizacja programu ochrony powietrza dla województwa śląskiego realizowany jest przy dofinansowaniu z Programu LIFE Unii Europejskiej oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
LIFE20 IPE/PL/000007 - LIFE-IP AQP-SILESIAN-SKY