Regionalna adaptacja w praktyce. Drugie spotkanie grupy roboczej ds. Regionalnych Planów Adaptacji do Zmian Klimatu

W piątek, 13 czerwca 2025 r., w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego odbyło się drugie spotkanie grupy roboczej ds. Regionalnych Planów Adaptacji do Zmian Klimatu. Wydarzenie zgromadziło przedstawicieli kluczowych instytucji zaangażowanych w planowanie działań adaptacyjnych w regionach – z energią, konkretnym dorobkiem i ambitnymi planami na przyszłość.

Spotkanie otworzyli Paweł Jaworski, dyrektor Departamentu Adaptacji do Zmian Klimatu i Polityki Miejskiej w Ministerstwie Klimatu i Środowiska, oraz Aneta Szpindor, dyrektor Departamentu Projektów Regionalnych w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego.

Jednym z najważniejszych punktów programu była prezentacja dr Heleny Jadwiszczok-Moleneckiej, kierownik Regionalnego Centrum Ekoinformacji, która omówiła pilotażowe działania wdrażane w ramach projektu LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit”. Uczestnicy mieli okazję przyjrzeć się innowacyjnym modelom zrównoważonego budownictwa oraz koncepcjom zielonego zagospodarowania przestrzeni miejskich – konkretnym rozwiązaniom, które już dziś realnie wspierają adaptację do zmian klimatu w województwie śląskim.

W dalszej części spotkania zaprezentowano stan prac nad dokumentami adaptacyjnymi w trzech regionach. Barbara Porębska, kierownik Referatu ds. Klimatu w UMWŚ, przedstawiła aktualizację działań związanych z opracowaniem Regionalnego Planu Adaptacji dla Województwa Śląskiego. Następnie Justyna Mazurkiewicz - kierownik Zespołu klimatu w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, zaprezentowała działania w ramach Regionalnej Strategii Adaptacji Małopolski. Głos zabrała również Aleksandra Sieradzka-Stasiak z Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu, przybliżając stan działań w ramach Dolnośląskiej Polityki Wodnej – pionierskiego podejścia integrującego kwestie adaptacji z zarządzaniem zasobami wodnymi.

Wspólna część warsztatowa była poświęcona analizie powiązań planów adaptacyjnych z innymi dokumentami strategicznymi – takimi jak Krajowa Strategia Adaptacji (KSA), miejskie plany adaptacji czy polityki sektorowe. Szczególne zainteresowanie wzbudziły rozważania nad statusem dokumentu regionalnego planu adaptacji – czy powinien mieć charakter obowiązkowy czy dobrowolny, strategiczny czy wdrożeniowy, a także w jaki sposób powinien wiązać samorządy.

Uczestnicy zgodzili się, że opracowanie RPA powinno uwzględniać zarówno podstawy prawne, jak i lokalny kontekst oraz potrzeby mieszkańców. Zastanawiano się również, co konkretnie powinien zawierać taki dokument i jakie podejście zastosować przy jego tworzeniu – eksperckie, partycypacyjne czy hybrydowe. Wnioski z tej debaty z pewnością będą miały wpływ na dalszy kształt krajowej polityki adaptacyjnej.

W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele:

• Departamentu Adaptacji do Zmian Klimatu i Polityki Miejskiej w MKiŚ,
• Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego,
• Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego,
• Instytutu Rozwoju Terytorialnego we Wrocławiu,
• Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego,
• Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

W tak szerokim i kompetentnym gronie odbyto szereg dyskusji o praktycznych aspektach adaptacji do zmian klimatu na szczeblu regionalnym. Zderzono dotychczasowe doświadczenia, wskazano dobre praktyki i zidentyfikowano potencjalnych partnerów do wspólnych działań – zarówno wśród samorządów, jak i ministerstw oraz instytucji badawczych.

Spotkanie zakończyło się ustaleniem kierunków dalszych prac i terminem kolejnego posiedzenia grupy roboczej. Wspólna praca nad Regionalnymi Planami Adaptacji nabiera tempa – z wyraźnym celem, by strategie nie pozostawały na papierze, lecz realnie wspierały odporność regionów na zmiany klimatu.