Bajtle tego niy wiedzą. Maszkety ze ściepów” – gotowanie w duchu zero waste

Smaki dzieciństwa i współczesne podejście do niemarnowania żywności połączyły pokolenia podczas kulinarnych warsztatów w Bojszowach

19 czerwca 2025 roku w Centrum Usług Społecznych Senior+ w Bojszowach Nowych zapachniało czosnkiem, chlebem i… wspomnieniami. Wszystko za sprawą warsztatów kulinarnych zatytułowanych „Bajtle tego niy wiedzą. Maszkety ze ściepów”, które odbyły się w ramach cyklu działań ekologicznych prowadzonych przez Joannę Dudek – ekodoradczynię Gminy Bojszowy. Spotkanie miało na celu pokazanie, że zero waste w kuchni nie jest modnym trendem, lecz powrotem do praktyk znanych od pokoleń.

Zamiast wyrzucać – wykorzystaj

Zajęcia rozpoczęły się od wspomnień. Seniorki i seniorzy wspólnie przypominali sobie potrawy z czasów niedoboru, które dziś mogłyby śmiało zasilić menu lokali serwujących kuchnię w duchu zrównoważonego rozwoju. Uczestnicy stworzyli listę przekąsek z dzieciństwa, jednogarnkowych dań „na czyszczenie lodówki” i prostych trików, dzięki którym jedzenie nie trafiało do kosza.

Punktem kulminacyjnym była wspólna kulinarna akcja – przygotowanie wodzionki, jednej z najbardziej tradycyjnych śląskich zup. Okazało się, że dla niektórych uczestników, mimo śląskiego pochodzenia, była to kulinarna nowość. Każdy przygotowywał swoją miskę, sięgając po różne rodzaje pieczywa, czosnek, masło lub smalec, a następnie doprawiając według własnych upodobań.

Gotowanie to także edukacja

Warsztaty nie tylko pobudzały kubki smakowe, ale również przypominały o potrzebie mądrego gospodarowania zasobami. Podczas rozmów podkreślano, że starsze pokolenia – często z konieczności – od dawna kierowały się zasadą „nie marnuj”, która dziś wpisuje się w koncepcję gospodarki cyrkularnej. Zamiast nowych przepisów, uczestnicy odkrywali na nowo wartość kulinarnego recyklingu – wykorzystania obierek, czerstwego pieczywa czy resztek warzyw.

Zgodnie podkreślano, że niemarnowanie jedzenia to nie tylko oszczędność pieniędzy, ale również realny wpływ na jakość środowiska i powietrza – zwłaszcza w kontekście emisji związanych z produkcją żywności i jej utylizacją.

Apetyt na więcej

Spotkanie zakończyło się wspólnym posiłkiem i planami na kolejne warsztaty. Pełne brzuchy i głowy pełne pomysłów to najlepszy dowód na to, że edukacja ekologiczna wśród seniorów ma sens – zwłaszcza jeśli odbywa się przy stole, w atmosferze wzajemnego szacunku i otwartości na dzielenie się wiedzą.